CARLA ANDRADE

Biografía

Carla Andrade (Vigo, 1983)

Artista dedicada á fotografía e ao medio audiovisual, Carla Andrade licenciouse en Comunicación Audiovisual e realizou un máster en Artist's Filme & Moving Image na Universidade Goldsmiths de Londres; ademais, é estudante de Filosofía pola Universidade Nacional de Educación a Distancia. O seu traballo foi presentado de forma individual en centros de arte contemporánea, coma o Museo de Arte Contemporánea Gas Natural Fenosa da Coruña, o Centro de Arte e Natureza de Huesca, BilbaoArte, a Casa das Artes de Vigo ou a Galería Trinta en Santiago de Compostela, entre outros; de forma colectiva no Museo Guggenheim de Bilbao, no Museo de Arte Contemporánea de Vigo, na Real Academia de Belas Artes de San Fernando, no centro Tabacalera Promoción del Arte de Madrid, CaixaForum, La Casa Encendida, Le 104 París ou na compañía LUX de Londres; e en festivais internacionais de cinema e fotografía, coma o Festival Internacional de Cinema de Rotterdam, o Festival Internacional de Cinema Documental e Curtametraxe de Bilbao, PortoPostDoc, Curtas Vila do Conde, Jihlava, Play-Doc, Curtocircuíto, Alchemy Filme Festival, FILMADRID, (S8), PhotoEspaña, Le Mois da Photo ou Encontros da Imagem. Recibiu o Premio Mulleres-Foro-Diálogo Alliançe Française/Pilar Citoler, de PhotoEspaña (2012); o ABSOLUT//COLLECTION (2013); o Premio Adquisición Franc Vila, da Galería Luis Adelantado (2013); o Premio Xove Artes Plásticas da Universidade Complutense de Madrid (2014); o Premio de Fotografía Comunidade de Madrid-SUMMA (2015); o Premio Panorama Filmic Crater‑Lab, de L'Alternativa Festival de Cine Independente de Barcelona (2016); e o Premio Play‑Doc á mellor película galega (2022), entre outros. Tamén conseguiu bolsas de INJUVE, BilbaoArte, Visual Entidade de Xestión de Artistas Plásticos, Axencia Galega das Industrias Culturais, Instituto da Cinematografía e das Artes Audiovisuais ou Institut Français, entre outras. Ao longo de toda a súa traxectoria, participou en residencias e levou a cabo proxectos artísticos en lugares coma Islandia, O Nepal, Chile, Suecia, A República Centroafricana, Barcelona, Bilbao ou París. As súas obras foron adquiridas por coleccións públicas e privadas coma o Centro Galego de Arte Contemporánea, Utopicus, CA2M, MAC Gas Natural Fenosa, Universidade Complutense de Madrid, Deputación da Coruña, Goberno da Rioxa, Colección Frac Vila, Colexio de España en París, Fundación BilbaoArte, Concello de Vigo, Xunta de Galicia, Alliance Française ou Concello de Villoslada de Cameros.

Proxecto

A través da paisaxe e dos elementos naturais de San Vicente do Mar, o proxecto proposto pretende expor formas alternativas da experiencia do sublime que difiran do discurso hexemónico, historicamente desenvolvido dentro dunha tradición patriarcal. Trátase de substituír a forma clásica na que se adoita representar a paisaxe, co fin de reformular cuestións de certa natureza transcendente que normalmente están vinculadas ao discurso do sublime.

Así, atendendo ao mundo natural en relación coas súas implicacións históricas na identidade das súas e dos seus habitantes e da súa cotiandade, este sublime rearticulado busca substituír o terror polo respecto, o heroísmo pola humildade, o dominio pola aceptación. O deleite ou a éxtase que produce experimentar o sublime débese aquí a un sentimento de amor máis que a unha revelación que ennobrece. A admiración maniféstase prestándolle atención ao cotián. Este sublime non tenta dar unha resposta absoluta, non xoga o papel do xenio. A alteridade —e a natureza— pode ser experimentada máis que expresada, transcende o logos, polo que aparece un conflito ao chegar á terceira e última fase kantiana da experiencia estética do sublime. Tampouco se trata de comparar o “eu” coa natureza, senón que require aceptar que non o posuímos e, polo tanto, non podemos dominalo. Este sublime pide respectar o que está máis aló de nós e está máis comprometido cunha dimensión ética e política.

Para iso, algúns dos mecanismos que se levarán a cabo son: en primeiro lugar, o uso da película analóxica, deixando á luz a vida do propio negativo, incluída a súa materialidade intrínseca, a miúdo tratada coma erros que aquí, no canto de controlalos ou domesticalos, serán considerados xemas estéticas, pois lembran a idea de aceptar a realidade tal como é, sen transformala nin manipulala. En segundo lugar, situarse nunha sorte de flutuación entre proximidade e distancia, e tratar manualmente as fotografías, nun intento de integración no traballo, de ser parte del, co fin de esfumar o límite entre o “eu” e o “outro”. En terceiro lugar, suprimirase o compoñente heroico-intelectual que aspira a mostrar a natureza en relación coa súa utilidade e comprensibilidade para os humanos, deixarase que as cousas se mostren como son, por moi cotiás que sexan, pois dedicarlle tempo ao "outro" tamén é unha forma de sublime, ademais dun mecanismo de fidelidade á realidade. Por último, na interacción directa coa comunidade, porase en primeiro plano a experiencia directa —sendo consciente das miñas propias limitacións—, en lugar de apropiarme dela. Esta oscilación perceptiva entre fusión e desapego estará presente no proxecto, que operará a través dunha mirada que non busca a omnipresencia como adoitamos atopar no sublime patriarcal desapegado. Aquí, o sublime provén dun encontro corpo a corpo, a pesar de que aínda está presente un sentimento estraño. 

PABLO BARREIRO

Biografía

Pablo Rodríguez Barreiro (Meaño, Pontevedra, 1982)

Expoño regularmente na Galería Nordés (Santiago de Compostela) e na Galería Nono (Lisboa). Tamén participei en exposicións colectivas en museos, coma o Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC) de Santiago de Compostela, o Museo de Arte Contemporánea de Vigo, o Museo da Cidade de Lisboa ou o Museo Patio Herreriano de Valladolid. Ultimamente participo en feiras de arte coma ARCO de Madrid e de Lisboa, JUSTMAD ART FAIR e JustLX.

Seleccionáronme para desenvolver diferentes procesos de proxectos en residencias artísticas, coma as residencias MAC Gas Natural Fenosa (A Coruña), NUOVE//Residency (Bassano del Grappa, Italia), ARCO (Lisboa e Portugal) ou Bliiida – Metz (Francia).

Algunhas das miñas obras atópanse en coleccións do CGAC, DKV, Luis Sirvent, Deputación da Coruña, Deputación de Pontevedra ou NUOVE//Residency, entre outras.

Proxecto

“A idea dun lago” é un proxecto que quere investigar sobre cuestións de paisaxe, territorio e natureza desde unha perspectiva escultórica, de intervención e estetitación na busca dunha poetización da paisaxe, tendo en conta a mirada das xentes locais, a profundidade e a repercusión do territorio, e como isto inflúe na natureza.

En concreto no século xx, as telleiras e ladrilleiras (Cerámica Campo, por exemplo) extraían intensivamente arxilas na zona da Fianteira e xurdiron varias lagoas que, ao longo do tempo, foron totalmente reapropiadas pola natureza. Así, un proceso semiindustrializado (fabricación de módulos cerámicos) muda a idea de territorio, e a natureza é a redentora final da paisaxe.

Tŕatase de estudar os elementos orográficos e xeográficos que se dan no proceso de extracción de arxilas cunha perspectiva escultórica (modelar, tallar, afondar, trazar, texturizar...); o lago coma contedor dunha memoria colectiva, memoria extractiva/escultórica.

DIEGO VITES

Biografía

Diego Vites (Pontevedra, 1986)

Licenciado en Belas Artes pola Universidade de La Laguna en 2009, funda xunto con diferentes artistas El Apartamento, un centro de produción situado en Santa Cruz de Tenerife (proxecto gañador da Bienal de Arquitectura, Arte e Paisaxe de Canarias 2009), onde produce as instalacións que máis tarde exporá na Sala Cabrera Pinto e no TEA Tenerife Espazo das Artes dentro da exposición colectiva “25 pies. Orientaciones” e da individual “Buhardilla”. En 2010 regresa a Galicia e cursa o Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea do Departamento de Historia da Arte da Universidade de Santiago de Compostela. Funda e codirixe o Furancho de Arte Contemporánea Peregrina (FAC Peregrina). A súa obra incorpórase no medio dunha multiplicidade de relacións abertas entre a pintura, a instalación, a acción, a escultura e o vídeo, nunha construción de realidade deliberadamente mediada polas imaxes da historia da arte. As súas instalacións funcionan como extensións escultóricas da súa pintura, os seus vídeos como ensaios de composición pictórica e as súas accións como modos de relacionarse coa produción simbólica singular da súa contorna. Forma parte do ciclo de exposicións Afluentes 68: a Figuración na Arte Galega desde os Anos Sesenta e a súa obra puido verse no Museo de Arte Contemporánea de Vigo dentro da exposición “Veraneantes”, para a que realizou dúas pezas site‑specific. Percorreu América Latina realizando varias residencias de arte contemporánea en Ecuador, México e na Arxentina, continuando coa súa liña de investigación. En 2017 realizou o proxecto “Historiografía Tigua en el Ecuador”, gañador da bolsa Novos Valores que outorga a Deputación de Pontevedra, e en 2018 arrincou “GÜITA”, na residencia SOLAR Acción Cultural en Tenerife. Actualmente forma parte do colectivo Unha Gran Burla Negra: creatividade popular e memoria do Prestige, cuxo traballo pode verse dentro da exposición “VASOS COMUNICANTES. Colección 1881-2021”, do colectivo Nova Escultura Galega, no Museo Nacional Centro de Arte Raíña Sofía.

Proxecto

“Cabria para Barrosa” proponse como un lugar para a experimentación, un proxecto multidisciplinar cuxo obxectivo é a análise e a observación das formas, dos materiais e dos usos que se dan en todo o proceso de secado do polbo e trasladalos ao campo da arte contemporánea. A potente arquitectura popular da cabria servirá coma esqueleto vertebrador da residencia realizando varias réplicas na contorna do Náutico de San Vicente do Mar. Esta estrutura servirá para levar a cabo ensaios como dispositivo expositivo. Todo o que rodea o traballo dun secadoiro é extremadamente suxestivo: a plasticidade do polbo nas súas diversas formas durante o proceso, todos os útiles que rodean o traballo e o produto xa secado, e as súas posibilidades estéticas e culinarias.

Tras unha provisión de material de arquivo e rexistros en diversos medios (fotografía, entrevistas, 16 mm...) na contorna do Grove, pasarase ao traballo de taller no espazo de residencia. Realizarase unha publicación autoeditada e construiranse e instalaranse unha ou varias cabrias como secadoiros de polbo. Como resultado final presentarase unha obra procesual de capas superpostas, unha gran pintura expandida transitable entre significados.

Visitas e colaboracións:

• Familia Prieto (Restaurante Casa Pepe)
• Quinteiro de Temperán
• Museo da Salgadeira de Moreiras
• Asociación Bottlenose Dolphin Research Institute
• Pescanova Biomarine Center
• Amigos da Dorna Meca
• Pepe Solla (xefe de cociña colaborador co Náutico de San Vicente do Mar)
• Javi Olleros (xefe de cociña do restaurante Culler de Pau)
• Grovemakers

YOLANDA RÍOS

Biografía

Yolanda Ríos (Moaña, Pontevedra, 1979)

Durante a súa traxectoria artística recibiu diversos premios, entre os que cómpre destacar o do certame Novos Valores de Artes Plásticas da Deputación de Pontevedra en 2017, o Premio Arte e Enfermidades da Cátedra Arte e Enfermidades da Universidade Politécnica de Valencia e AbbVie en 2014, un dos premios do 25 Aniversario da Facultade de Belas Artes de Pontevedra e un accésit do III Certame Internacional de Arte PLASTIKA19, organizado pola sala Apo’strophe.arte, Vigo. As exposicións individuais máis relevantes nas que participou son “Cerrar la puerta después de entrar” (2020), na Sala X de Pontevedra, e “Habitar las obsesiones” (2016), na sala de exposicións da sede de Vigo da Deputación de Pontevedra. Entre as súas exposicións colectivas destacan “Intersección. Contemporary Audiovisual Art Festival” (2021), Fundación Luis Seoane, A Coruña; “III Certame Internacional de Arte PLASTIKA19” (2019), Apo´strohe.arte, Museo do Mar de Galicia, Vigo; “Provisionalidad permanente” (2019), Grupo de Investigación PRACE da Universidade de Vigo, Sala Torrado, Cambados; “Novos Valores 2017”, Museo de Pontevedra (Edificio Castelao); “Magical Girls. Novas narrativas da muller vernácula” (2016), Casa das Artes, Vigo; “The Plot Thickens” (2016), Kunstpodium T, Tilburg, Holanda (proxecto Apprentice/Master de 2015/2016); “Interstícios: Espaços entre arte e arquitectura” (2016), Facultade de Arquitectura, Guimarães, Portugal; e “Das Spreehöfe Projekt. Das Blaue vom Himmel versprechen” (2015), Kunst am Spreeknie, Berlín. Ademais, algunhas das súas obras atópanse en coleccións da Deputación de Pontevedra, na Colección Perspectives (AbbVie) e no Hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo.

Proxecto

Para este proxecto artístico titulado “La memoria intersticial” tense en conta a historia que se desprende do achado dos restos arqueolóxicos do xacemento Adro Vello en San Vicente do Mar, cuxo lugar estivo ocupado aproximadamente ata o século xviii. Neste emprazamento atopáronse restos dunha vila romana e dunha fábrica de salgadura de peixe; tamén se aprecian os alicerces dunha igrexa visigótica, elementos dunha fortificación da Baixa Idade Media (posterior ao século xii) e unha necrópole de inhumación cuxo nome, Adro Vello, fai alusión aos restos da igrexa. Ademais, con esta última edificación tentábase cristianizar o lugar e eliminar así os cultos pagáns que proliferaban na zona. Porén, ante os continuos ataques de piratas e corsarios, decidiuse trasladar a edificación relixiosa ao lugar que hoxe ocupa en San Vicente do Mar.

Este patrimonio cultural, histórico e arquitectónico, na actualidade na súa maior parte desaparecido, é a semente deste proxecto. Esas construcións (ausentes) e as súas maneiras de habitalas, así como as diferentes ocupacións do territorio, son a base fundamental para comezar o proceso de traballo. Polo tanto, tratarase de xerar unha visión propia desa (in)materialidade construtiva e habitada, dos seus restos a través das súas capas, dos seus espazos intermedios ou dos seus vestixios. Preténdese crear unha peza escultórica ou instalación que teña relación coas diferentes construcións que existiron no lugar e conseguir así unha peza a modo de palimpsesto, onde cada capa deixa entrever o anterior. O labor deste proxecto é “visibilizar” aquilo que xa non podemos apreciar porque practicamente non existe, ou soamente se pode evidenciar a través dunhas pegadas, duns rastros ou duns intersticios. É por iso que se lles quere dar forma material ao baleiro que queda, ao oco ou á greta.

O paso do tempo e as condicións meteorolóxicas exerceron a súa influencia sobre a contorna, en concreto sobre as pedras, desgastando, borrando, destruíndo e creando novas formas, de igual maneira que as diversas civilizacións modificaron a contorna e a paisaxe da zona do Adro Vello a través das súas construcións.

Por último, cómpre destacar que os valores sociais do proxecto se poden definir a través do entendemento da contorna e da paisaxe galega, poñendo en valor a súa historia, os seus restos arqueolóxicos e a súa cultura a través da arte contemporánea.

OLMO BLANCO

Biografía

Olmo Blanco (Boiro, A Coruña, 1982)

En 2001 comeza os seus estudos de Belas Artes na Universidade de Salamanca. Durante esta época é bolseiro en varias ocasións; así, estuda un ano na Escola de Belas Artes de Liexa (Bélxica), outro na Universidade de Granada e termina a súa carreira universitaria na Pontificia Universidade Católica de Chile. En 2007 licénciase pola Universidade de Salamanca e instálase en Santiago de Compostela. Nesta época comeza a súa traxectoria profesional, na que desenvolverá as “instalodecoracións” (proxectos de debuxo expandido realizados para espazos específicos). En 2011 funda, xunto Ania González e Diego Vites, o Furancho de Arte Contemporánea Peregrina (FAC Peregrina), co propósito de crear un espazo para darlle saída ao excedente cultural e artístico dese momento. A partir de 2017 o artista abre novas liñas de traballo cada vez máis orientadas á paisaxe, onde combina técnicas tradicionais cos novos medios dixitais. O crecente interese por este tema lévao a crear, xunto coa artista Lúa Gándara, o colectivo de artistas Poligonal.

Proxecto

INTRODUCIÓN. Aproveitando que xa non estamos en tempada alta de turismo, será máis doado observar a contorna e falar coas e cos habitantes de San Vicente do Mar para, así, seleccionar tres lugares que serán representados en tres soportes diferentes: pintura sobre lenzo, animación GIF e postal.

O PROXECTO. Produciranse tres obras:

• Pintura sobre lenzo:
  Como soporte tradicional e interxeneracional que é recoñecido polos diferentes segmentos de idade e que nos vincula coa historia da arte occidental.
• Animación dixital en formato GIF:
  Animacións que se repiten en bucle, moi utilizadas en sistemas de mensaxería dixital e redes sociais. O día da presentación, como forma de democratización da obra de arte, poranse á libre disposición do público para ser compartidas.
• Postal:
  Impresas en papel de 300 g ou similar. Servirán para mostrarlle ao mundo outros aspectos de San Vicente do Mar máis aló da imaxe turística. Imprimiranse cen postais, que se porán á libre disposición das e dos asistentes no acto de presentación.

MACARENA MONTESINOS

Biografía

Macarena Montesinos (Vigo, 1982)

Violonchelista, improvisadora, intérprete, artista visual e investigadora. Actualmente investiga na Facultade de Belas Artes de Pontevedra da Universidade de Vigo, onde estuda a relación entre as partituras gráficas e a improvisación sonora. Macarena Montesinos é unha artista cunha longa traxectoria, colaboradora en múltiples propostas e integrante de diferentes formacións de improvisación e música experimental, coma o cuarteto de corda Suelen Estar Quartet, Napal ou Fonogenia, ente outros. Ademais, é membro da orquestra de improvisación dirixida Orquestra Galega de Liberación e foi membro das orquestras OMEGA e Metamovida. Ata o de agora ten máis dunha ducia de discos publicados en selos europeos e americanos, coma CreativeSources (Portugal), Pan y Rosas (Os Estados Unidos) ou Setola de Maiale (Italia).

No eido das artes escénicas traballou como creadora, intérprete e compositora de espazos sonoros coa axuda de diferentes residencias artísticas de investigación coma Tanzhaus (Zürich), Casa Dimitri (Verscio, Suíza), Azala Espacio de Creación (Araba), Residencias paraíso do Colectivo RPM e o Espazo de Intervención Cultural da Universidade da Coruña, Normal.

Así mesmo, traballou na composición ou interpretación de bandas sonoras en producións audiovisuais galegas coma 9 Fugas, dirixida por Fon Cortizo, coa que recibiron o Premio Mestre Mateo á mellor banda sonora, Sea Beasts, Linko, Malencolía ou Cariño.

Proxecto

“Soa San Vicente do Mar!” é un proxecto inédito audiovisual creado pola violonchelista e artista visual Macarena Montesinos; unha proposta contemporánea pensada para levarse a cabo na residencia artística “#DEPOCREA”, do 28 de outubro ao 11 de novembro de 2022 en San Vicente do Mar, O Grove.

Macarena Montesinos presenta unha nova proposta en formato audiovisual que une a arte sonora e a arte de acción. Deste xeito, mestura a súa faceta máis interdisciplinaria coas súas liñas de investigación levadas a cabo no plan de doutoramento en creación e investigación en arte contemporánea da Facultade de Belas Artes.

“Soa San Vicente do Mar!” é unha proposta artística dividida en partes diferenciadas dentro do propio proceso de creación. Por unha banda, farase unha cartografía sonora explorando e gravando en son e vídeo o territorio e os lugares con grande interese patrimonial medioambiental, cultural, social e histórico. Para isto, utilizaranse micrófonos especializados, coma hidrófonos, xeófonos e micros de contacto, entre outros. Deste xeito, poderemos achegarnos aos sons que os seres humanos non podemos escoitar de forma natural. Contarase coa colaboración do artista sonoro Marco Maril, que nos axudará no rexistro dalgunhas das accións e na posprodución da mestura final de son.

A innovación desta proposta reside en que Macarena Montesinos, a través duns auriculares, poderá escoitar eses sons para poder intervir en directo co seu violonchelo ou a través doutro tipo de accións sonoras. Se o concepto de paisaxe sonora permitiu construír desde os anos setenta a representación do ambiente sonoro coma unha composición musical, nesta proposta vaise un paso máis alá ao tocar en directo, en tempo real, no mesmo espazo e tempo, con esa paisaxe sonora, que ás veces funciona de instrumento solista e ás veces funciona como acompañamento.

Ademais, o resultado destas accións poderá ser visto e ouvido a través dos nosos dispositivos móbiles mediante uns códigos QR instalados nas propias localizacións das accións. Deste xeito, calquera persoa poderá acceder e ser partícipe dos resultados sonoros no mesmo espazo onde foron rexistrados.

Como obra final, con todo o conxunto de accións e rexistros gravados previamente, farase unha videocreación dunha duración aproximada de dez minutos. A peza audiovisual final exporase o 12 de novembro dentro do acto público que se realizará como peche da residencia de creación.