A Sentenza do Tribunal Supremo (STS) 1201/2025, de 29 de novembro, está sendo obxecto de numerosas análises e comentarios debido ao interesantísimo percorrido que este tribunal fai pola coñecida teoría do "dobre tiro", é dicir, da posibilidade que se lle outorga á Administración de ditar actos en substitución doutros que foron anulados.

Despois de lembrar sentenzas relevantes nesta materia, remata afinando o criterio mantido ata o momento, e sinala que o que non se lle pode conceder á Administración é a oportunidade de repetir indefinidamente actos de gravame ata que acerte. Así, o TS afirma que "(...) de concedérselle esa oportunidade exorbitante á Administración para substituír ad nauseam os actos equivocados ou contrarios a dereito, unha e outra vez, non quedaría así garantido que, mediante unha selección desviada das causas de nulidade, se evitase una cuarta, quinta ou ulteriores liquidacións, posibilidade que resulta plenamente inadmisible en prexuízo dos administrados."

O TS pretende, polo tanto, evitar que cada vez que a Administración erre á hora de determinar unha débeda tributaria, repita unha e outra vez a liquidación ata que acerte.
Non perde tampouco o Alto Tribunal a oportunidade de facer unha crítica ao sistema de autoliquidacións regulado na normativa tributaria e, polo tanto, ás Administracións tributarias que teñen a obriga de aplicala, xa que manifesta o seguinte:

"Na parte substancial do sistema tributario español, incluídos aquí os tributos estatais cedidos ás CC. AA. ―e, en particular, o que nos ocupa―, o modo común de determinar a débeda tributaria aséntase no mecanismo da autoliquidación, que é carga asignada á cidadanía, en virtude da cal non só se lles impón a estes o deber de informar a Administración sobre o acaecemento do feito impoñible, senón que ese deber vén acompañado do máis gravoso e complexo de determinar e ingresar a débeda tributaria, así como doutros deberes mediais ou instrumentais deste, orientados ao cumprimento da obriga crucial de pago, como o son os de cualificar feitos e negocios xurídicos; ou o certamente vidroso, en moitos casos, de interpretar as leis fiscais para precisar con exactitude o contido e alcance da obriga tributaria, tarefa a miúdo ardua e intricada, cando se está en presenza de normas xurídicas non raramente cambiantes e con indesexable frecuencia, imprecisas ou confusas, non todas dotadas do debido rango normativo.

Non cabe facer especial énfase no feito, moi amplamente examinado polo Tribunal Supremo, de que o contribuínte, se se equivoca á hora de dar cumprimento correcto e puntual desta obriga, que entraña en moitos casos unha ímproba e desconcertante tarefa, pode ser sancionado por iso, e ás veces imponse esa carga engadida, de orde penal, con fundamento na mera discordancia de opinión coa que sosteña en cada caso a Administración.

Isto que dicimos lévanos a dúas reflexións, diferentes entre si, pero emparentadas unha e outra, por estar dotadas ambas as dúas dun nexo lóxico común: en primeiro lugar, que non pode ser tratado con maior rigor e inflexibilidade o cidadán ―ao que a lei mesma se coida de denominar, antes de que se concrete a obriga que esta regula, obrigado tributario― que a Administración naqueles casos en que erran, un ou outra, na determinación da débeda tributaria, ao declarala ou ao comprobala; en segundo lugar, e non menor, é que esa normalidade e xeneralización con que rexe no noso ordenamento fiscal o sistema de autoliquidación permite acomodarse ao contido desta (cuxos datos a lei presume certos no art. 108.4 da Lei xeral tributaria) naqueles supostos en que a Administración non se vexa capaz de atinar no exercicio das súas facultades de comprobación e determinación da débeda tributaria autoliquidada, a cal sería correctora da establecida prima facie polo suxeito pasivo, pois sempre se pode acudir a esa autoliquidación, o que evitaría situacións sen carga, no sentido de que unha obriga fiscal definida na lei quedase insatisfeita."