CESTOLA – XOANA ALMAR E MIGUEL PERALTA

O Grove e Santiago de Compostela

Cestola defínese como unha cooperativa de traballo asociado, sen ánimo de lucro, que se move principalmente nos eidos da pintura e da divulgación dunha economía ao servizo das persoas. Desde ela realízanse ilustracións, cadros e reproducións, murais, deseños, formación relacionada coa economía social e solidaria, e dinamización participativa e acompañamento.

Xoana Almar (O Grove, 1983). Son licenciada en Economía pola Universidade de Santiago de Compostela e en Antropoloxía Social e Cultural pola Universidade de Granada.

Dedícome á pintura desde 2008, aínda que é algo que levo facendo toda a miña vida. Nese ano coñecín o meu compañeiro de profesión, Miguel Peralta, e desde entón traballamos xuntos en moitas ocasións. Encaixamos e seguimos medrando tanto nesa linguaxe común coma na propia de cada un. Pode parecer que os meus estudos non teñen nada que ver coa miña profesión, mais a economía, a política e a antropoloxía son temas nos que intento seguir formándome e que inflúen nas miñas obras. En 2013 formamos Cestola na Cachola, unha cooperativa de traballo asociado entre Miguel Peralta, Raquel Doallo e mais eu. Miguel e eu dedicámonos á pintura, á ilustración e ao muralismo; Raquel, a temas formativos e de acompañamento de empresas da economía social. No 2020 Raquel deixou de ser socia traballadora para converterse en colaboradora, e mudamos o nome a Cestola. Agora centrámonos exclusivamente na pintura, na ilustración e no muralismo. Hoxe os murais son a nosa principal actividade, e traballamos tanto en cidades coma en vilas e aldeas do rural.

www.cestola.org

Actuación

Título: “Sucos”

Xoana Almar (O Grove) e Miguel Peralta (Almería)

Lugar: a casa da Comunidade de Regantes de Vide

Disciplina: intervención mural con técnica de esgrafiado

Proxecto:

 SUCO

1. m. Fenda que se fai na terra co arado.

2. m. Sinal ou fenda prolongada que deixa unha cousa que pasa sobre outra.

3. m. Engurra no rostro ou noutra parte do corpo.

4. m. Estría en espiral dun disco fonográfico.

SUCAR

1. tr. Facer sucos na terra ao arala.

2. tr. Facer en algo raias parecidas aos sucos que se fan na terra.

3. tr. Ir ou camiñar por un fluído rompéndoo ou cortándoo. Avanzar por aire ou auga. Suca a nave o mar, e a ave, o vento.

Elixir traballar sobre as fendas e os sucos veu motivado porque estamos a intervir na casa da Comunidade de Regantes de Vide.

O suco na terra leva auga e, con ela, fertilidade e vida. Trátase dunha representación simbólica deste tipo de organización dos recursos de carácter milenario que planifica a auga para regar, para facer a terra fértil; unha procura do ben común, unha representación da unión mediante a auga da xente comuneira, unha metáfora da unión no traballo que canaliza a enerxía por un camiño para conseguir un fin. Intervir nun espazo para que as cousas tomen unha dirección, para que ocorran outras novas. Pero tamén nos interesa o suco como engurras, marcas do paso do tempo, a historia que se percibe neste espazo. Unha placa na súa entrada indícanos que esta casa é o lugar da Comunidade de Regantes de Vide, fundada en 1905, das máis antigas de España, pero esta tamén foi un centro social onde se proxectaban películas de bobina e que contaba cunha pequena barra de bar.

A técnica que empregaremos neste traballo é fundamental na obra: o esgrafiado.

Esta é unha casa pequena cunhas paredes deterioradas recubertas de area, cal e auga, os mesmos materiais do esgrafiado, polo que o noso traballo será unha rehabilitación do espazo empregando os mesmos materiais tradicionais coa que se fixo.

Despois da limpeza e do preparado da parede, aplicaremos dúas capas de masa (area, cal e auga), ás que lles botaremos diferentes pigmentos minerais para que, ao rascar, se perciba o volume e o cambio da cor. Representar os sucos rascando, gravando na parede.

Esperamos que este traballo axude a revalorizar e a dignificar este espazo cheo de memoria.

NUVI & ÉXFICO – NURIA VILLA E ALBERTO BRANDÓN

O Rosal e A Guarda

NUVI & éxfico é un proxecto colaborativo de ilustración formado por Nuria Villa (artista multidisciplinar) e Alberto Brandón (deseñador gráfico), galegos e residentes na Guarda (Pontevedra), desde onde crean as obras que os teletransportan a unha existencia plena.

Desde moi novo, Alberto tivo clara a súa paixón polo campo do deseño gráfico e polo márketing; analizábao practicamente todo, e segue facéndoo. Pintaba nos seus libros, nos cadernos e na mesa de clase con logotipos, tipografías e claims. Máis tarde, o punk rock californiano e a monopatinaxe apareceron na súa vida; a estética das bandas e marcas de roupa marcárono para sempre. Con formación en Deseño Gráfico, dedícase profesionalmente a este campo desde 2007. Traballou para varios estudios e axencias, nos que gañou experiencia no terreo téxtil deseñando especialmente pezas de merchandaxe e equipamentos deportivos, e desenvolvendo a súa marca de roupa, Éxfico Clothing.

Nuria defínese como unha multitasking girl (moza multitarefa). Vén da rama das belas artes e afronta os seus traballos como proxectos, para os que usa as diferentes técnicas e ferramentas que ten ao seu alcance: fotografía, ilustración, murais e obra gráfica, entre outras. Na súa faceta máis artística participou en numerosas exposicións colectivas e individuais en España, Portugal, Alemaña e no Xapón, e foi seleccionada e galardoada en varios premios a nivel nacional. Grazas á bolsa Pilar Juncosa & Sotheby’s en 2012 gozou dunha estadía dun mes no Xapón, onde aprendeu a estampaxe tradicional xaponesa mokuhanga, entre outras técnicas. Desde 2013 compaxina o seu traballo como fotógrafa co de ilustradora en NUVI & éxfico.

Como NUVI & éxfico, Nuria e Alberto desenvolveron proxectos para diferentes marcas, institucións e iniciativas, ademais da súa obra cumio ata a data: o mural A Guarda escrita nas estrelas, no dique do porto da Guarda. Entre os seus obras máis destacados atópase a campaña de Nadal 2020 de Turismo Santiago de Compostela, para a cal, da man de Correveydile e xunto a diferentes artistas, ilustraron a fachada da Casa da Conga na praza da Quintana cun vídeo mapping. En formato papel, os seus deseños e ilustracións formaron parte dos calendarios de Abanca de 2017 e 2020; da portada do libro El mal sin cura de la Costa da Morte, SCA36, de Manuel Rey Pan, da editorial Libros.com; do deseño integral do álbum Resplandor, do grupo vigués Maryland, da discográfica Subterfuge Records: e do libro IlustraDots Vol.2. 50 nuevos ilustradores gallegos, un proxecto da revista Dot, para a que tamén ilustraron a portada dun dos seus números. Dentro da súa carteira expositiva destaca a participación na “Mostra Internacional de Ilustración Contemporánea” (MiiC) en 2017 e 2019, que tivo lugar en Santiago de Compostela.

www.exficoconceptstore.com/nuvi-exfico/

Actuación

Título: “Vive Vide, Vide vive. Unindo tradición e espírito veciñal”

Nuria Villa (O Rosal) e Alberto Brandán (A Guarda)

Lugar: contorna da praza/xardín do barrio de Miranciños

Disciplina: pintura mural, pintura

Proxecto:

A intervención céntrase en representar o espírito de Vide desde dous puntos de vista: o primeiro, a súa vinculación á auga, xa que é unha localidade entre ríos, o Termes e o Miño; e o segundo, a súa unión veciñal, que fai que se celebren múltiples festexos e actividades culturais coordinadas integramente pola poboación local ao longo do ano. Para iso, no mural represéntase un río que abraza ambas as beiras coas mans nos seus extremos; nel os ríos abrazan o pobo de Vide e, á vez, o espírito veciñal, que lles dá a benvida ás e aos visitantes. Ao redor do río, nas beiras aparecen diferentes iconas que representan as actividades e as festas da aldea, onde tamén crecen os cultivos da zona.

Unha parte moi importante situada nun lateral do mural é un xogo de palabras utilizado como lema: “Vive Vide, Vide vive”. “Vive Vide” é o cálido convite que a veciñanza lles fai ás e aos forasteiros para vivir a experiencia de Vide e unirse a ela. “Vide vive” fai referencia a que este pobo desborda vida.

ANA SOLER BAENA

Sevilla e Vigo

Ana Soler (1972, Sevilla). Residente en Vigo.

Artista multidisciplinar, doutora en Belas Artes pola Universidade de Sevilla. Desde o 2000 é docente e investigadora na Facultade de Belas Artes de Pontevedra e tamén directora do grupo de investigación dx5, digital & graphic art_research, da Universidade de Vigo. Obtivo distintas axudas, coma a Bolsa Fenosa para a Creación Artística no Estranxeiro (Xapón) ou a Bolsa Academia de España (Roma), e recibiu numerosos premios e mencións, entre os que cómpre destacar o Primeiro Premio Lexus UX Art Car, o primeiro premio da mostra colectiva “La palabra pintada. Libros de artista” da Fundación Ankaria (Madrid), o da Bienal Iberoamericana de Obra Gráfica, o Premio Arte Dixital Lumen-Ex (Cáceres), o Premio Nacional de Gravado de  Calcografía Nacional (Madrid), unha Mención de Honra na Bienal de Liexa (Bélxica), o primeiro premio de Generación 2001 de CajaMadrid, e o premio da 10.ª Bienal Internacional de Gravado de Seúl (Corea). A súa obra está presente na escena artística contemporánea nacional e internacional. Así mesmo, participa en diferentes cursos, congresos e conferencias.

Provén do mundo do deseño gráfico e está especializada en obra múltiple contemporánea; ademais, desenvolve a súa actividade profesional como artista realizando complexas instalacións tridimensionais.

www.anasolerbaena.webs.uvigo.es

Actuación

Título: “Meta_Muro”

Ana Soler Baena (Sevilla, residente en Vigo)

Lugar: varias intervencións nos diferentes lugares/barrios da parroquia de Vide

Disciplina: 12 instalacións con azulexos

Proxecto:

A proposta contextualízase baixo a premisa de xerar un movemento de saída e intercambio, onde o importante é o proceso de desprazamento en si mesmo, a través do muro. Por un lado, o muro é unha construción que permite dividir ou delimitar un espazo. O termo adoita usarse como sinónimo de parede, muralla ou tapia, segundo o contexto ao que se refira, pero case sempre se interpreta como un separador, aínda que une á vez que separa; é dicir, un límite de dobre sentido.

Se entendemos o muro como a pel das construcións (casas, cidades ou espazos), pode ser definido como aquilo que está en contacto con ambos os lados da realidade, co interior e co exterior ao mesmo tempo. Aquí, o muro é entendido como unha membrana porosa e mutante que conecta. Trátase, polo tanto, de saír do espazo privado cara ao público a través do muro, do centro ao rural, do rural ao mundo, do espazo expositivo privado á rúa, da rúa ao dixital, e viceversa, nun continuo fluxo onde o importante é ese “entre”. Para iso, proponse conectar a idea de “muro físico” co concepto de “muro dixital”. Preténdese poñer en valor o “non lugar” cando este se sitúa na rede: a rede está en todas partes e así multiplicamos o sentido do “non lugar ” e visibilizamos espazos aparentemente sen importancia.

Propoño saír do “lugar-non lugar” cara ao global, traballando coa metalinguaxe propia da contorna dixital e utilizando o metamétodo como proposta creativa que nos leve a ir máis alá do evidente, do visible, da aparencia. É dicir, traspasar as fronteiras, os muros, as coordenadas físicas, dixitais e mentais, a partir da revisión da imaxe e da identidade existente de Vide no mundo a través das redes e de Google Maps. Poñer a Vide no mapa. Parto deste pretexto para poñer o foco na complexidade da visualización global dunha contorna local diversa. Por iso, proponse a mestura de elementos físicos con ferramentas dixitais actuais e o uso da rede como recurso creativo para poñer a Vide no mapa global. Trátase de situar, redebuxar e modificar a aparencia da parroquia a través de imaxes, lugares, localizacións desde o local cara á rede. É dicir, as intervencións físicas locais irán acompañadas de actuacións dixitais; o plano físico estará principalmente conectado co virtual.

Con esta proposta múltiple de actuación artística preténdese “des-localizar” (nunca mellor dito) o protagonismo dunha sola grande intervención “local”, facer que perdure no tempo e na memoria grazas á idea publicitaria de que “a frecuencia é a mensaxe” e aproveitar a súa propia fragmentación para diseminar a información. Co proxecto “Meta_Muro” proponse así construír outros vínculos entre o local e o global viaxando extramuros, traspasando os muros.

DOA OA

Sober, Lugo

Doa naceu en Sober (Lugo) en 1986. Cursou Fotografía Artística na Escola de Arte Superior de Deseño Pablo Picasso da Coruña e Belas Artes no campus de Pontevedra da Universidade de Vigo, ademais de estudar en México e  Lisboa. Con formación multidisciplinar, a súa creación artística móvese entre a pintura mural, as intervencións site-specific, as instalacións con tecidos e audiovisuais, a fotografía de sensacións e a gráfica de ilustración botánica. Participou en residencias de arte pública coma Fazunchar (Portugal), Saladina Art Fest (Mallorca), Mural Fest Kosovo+Void projects (Kosovo), Asalto en Alfamén (Zaragoza), Wool (Portugal), Walk & Talk Street Art Festival (Azores, Portugal), Reversible (Rivas-Vaciamadrid, Madrid) e Le Non-Lieu  (Roubaix, Francia), entre outras. Tamén formou parte de exposicións coma “Cultivar incertezas. Replantear el espacio/Conmocionar la mirada”, do Centro Galego de Arte Contemporánea; “Emergency on Planet Earth”, no Centro do Carme Cultura Contemporánea de Valencia; “Proyectos mil”, do Museo Interactivo da Historia de Lugo; ou “Veraneantes” e “O bosquexo do mundo”, ambas as dúas no Museo de Arte Contemporánea de Vigo.

www.doaoa.org

Actuación

Título: “Reforestando (chantaxe, camomila, rabo de cabalo, sabugueiro, falsa árnica, valeriana, herba luísa e fiúncho)”

Doa Oa (Sober)

Lugar: unha das fachadas da Escola de Vide

Disciplina: intervención mural, pintura

Proxecto:

É unha intervención de pintura mural enmarcada dentro do proxecto “Reforestando”, o cal levo algúns anos desenvolvendo. A idea deste proxecto xorde da vontade de renacer espazos a través da poética do reino vexetal mediante intervencións no espazo público de pinturas murais de composicións botánicas, como retrato dalgunha planta que represente ou se relacione co lugar onde se realiza a obra, para así darlle visibilidade á diversidade vexetal, reflectir exemplos da memoria sobre o coñecemento e os usos tradicionais das plantas en diferentes ámbitos (soberanía alimentaria, remedios medicinais, tradicións relixiosas ou místicas, decoración, tinguiduras, tecidos etc.), e tamén tratar de apoiar a conciencia medioambiental.

A idea desenvolta de pintar un mural nunha das fachadas da Escola de Vide nace a raíz dunha pequena investigación sobre a flora silvestre que crece na zona a través de diferentes conversas con algunhas veciñas da parroquia; nelas falouse de varias plantas que sempre creceron silvestres nos campos e nas beiras dos camiños, das que algunhas xa non medran tanto ou non se ven con tanta facilidade, e tamén dalgunha cultivada con especial arraigo. Moitas delas usábanse tradicionalmente como remedios medicinais para tratar algunhas doenzas, coma dor de estómago, pequenas feridas ou retención de líquidos, entre outras, así como para durmir mellor ou para aderezar algunhas comidas e mellorar o sabor e a dixestión. Inspirada nalgunhas desas plantas, creei unha composición botánica que representa un pouco esa diversidade vexetal silvestre que pouco a pouco se vai perdendo, que aínda está na memoria dalgunhas persoas, a cal é importante conservar (que normalmente se fai de xeración en xeración de xeito oral), como parte da diversidade tanto medioambiental coma cultural dun territorio. Tamén fala da relación entre as persoas e a súa contorna, e da paisaxe vexetal cambiante, de como desaparecen algunhas plantas e chegan outras novas.

Dalgún xeito máis simple, a imaxe tamén nos leva a pensar nun paseo polos camiños de Vide, en ter presente a importancia do contacto coa natureza e a beleza natural e silvestre que nos rodea, da que podemos aínda gozar dun xeito tan sinxelo que non consome ningún recurso, algo moi importante na época que estamos vivindo, na que comezamos a ver as consecuencias do consumo insostible. Este mural é un paseo poético entre a chantaxe, a camomila, o rabo de cabalo, o sabugueiro, a falsa árnica, a valeriana, a herba luísa e o fiúncho.

CARME NOGUEIRA E JAVIER FERNÁNDEZ PÉREZ DE LIS

Carme Nogueira

Durante a súa traxectoria artística abrangueu desde a crítica corporal ata o concepto de identidade ou a intimidade doméstica con respecto á súa posición de xénero. Actualmente traballa sobre os procesos de subxectivación e a función normalizadora dos espazos a través da fotografía e da instalación. Nos seus últimos traballos, esta problemática materialízase nunha serie de obxectos e accións para o espazo público. A obra de Carme Nogueira forma parte de varios museos españois, coma o Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía, o Museo de Arte Contemporánea de Castela e León ou o Centro Galego de Arte Contemporánea. Entre os seus últimos proxectos cómpre destacar: “Vida Hurdana. Lo que escriben los niños”, presentado na Bienal de Lalín (2017); “El contrato”, Bilbao (2014); “Una máquina desea instrucciones como un jardín desea disciplina”, Bilbao (2014)-Museo de Arte Contemporánea de Vigo (2013); “Múltiplos de 100”, Instituto da Cultura e das Artes de Sevilla (2014); “La ciudad de los aplausos”, Pavillon Vendôme, Centre d’Art Contemporain de la Ville de Clichy, París (2014); “Shrinking Cities”, Edimburgo (2013); e “As tácticas do adversario”, NORMAL, A Coruña (2013).

www.cntxt.org

Javier Fernández Pérez de Lis

A forma en que habitamos e transformamos o noso territorio é o centro da investigación fotográfica. Formeime en fotografía en diferentes lugares, coma na Universidade Politécnica de Valencia, e tamén realicei o seu Mestrado en Fotografía e Arte. Gradueime en Belas Artes e  conto co Mestrado en Educación da Universidade de Vigo (UVigo). Participei en algúns proxectos expositivos coma “Edentity”, do Hotel Maria Kapel en Hoorn (Países Baixos) ou “Un recorrido. Paisajes desde el arte actual”, no Centro Cultural Galileo en Madrid. Tamén fun seleccionado en distintas convocatorias ou premios coma o Novos Valores, o Premio Auditorio de Galicia para Novos Artistas ou Outono Fotográfico. Ademais, realicei exposicións individuais nas galerías Dispara (A Estrada), María Prego (Vigo) e Aka Gallery (Roma). O meu libro Catro ventos foi publicado a finais de 2017 pola editorial Fabulatorio. Actualmente estou desenvolvendo o programa de doutoramento en Arte Contemporánea da UVigo, para o que investigo como as subculturas da monopatinaxe e do hardcore punk se relacionan coa fotografía do territorio dentro da arte contemporánea.

Actuación

Título: “Tirar da corda”

Carme Nogueira (Vigo) e Javier Fernández Pérez de Lis (Vigo)

Lugar: pesqueira do estreito

Disciplina: acción colaborativa, fotografía-instalación e arquivos sonoros

Proxecto:

O proxecto de Javier Fernández Pérez de Lis e Carme Nogueira para “Mulleres extramuros” baséase nun interese en achegarse á realidade fronteiriza de Vide. A forte presenza física do río constrúese como fronteira (a raia húmida), pero unha permeable que, lonxe de separar, une nunha historia común ambas as beiras do río. As dúas realidades fronteirizas míranse como nun espello, do mesmo xeito que as pesqueiras se constrúen simetricamente case coma pontes. Esa historia común do río fálanos dos cambios das últimas décadas; cambios que teñen que ver con vivencias moi locais, pero que reflicten derivas globais: o estraperlo na posguerra, a emigración portuguesa e española, o cambio de mercancías coa independencia das colonias portuguesas, as políticas hidrográficas e as loitas comúns en contra do encoro e os desexos de pontes físicas de unión… e aí segue o río para dar conta de todas estas historias. O Miño como testemuña fluída dunha relación que axuda a “saír adiante”.

“Tirar da corda” reinterpreta os longos anos de intercambio entre Galicia e Portugal. Revivindo un dos métodos usados para ese fin, tirarase unha corda coa axuda dun foguete desde unha pesqueira de Vide para que atravese o río. Queremos confeccionar unha nova corda de forma participativa, feita de materiais naturais, que poida levar as historias escoitadas no lugar. Dado o carácter efémero da acción, instalarase un elemento fotográfico nas inmediacións que lembre a acción e que sirva como punto de acceso a unha peza sonora. Os materiais de traballo, as conversas e as imaxes fotográficas do proceso poderán tamén estar dispoñibles nunha pequena publicación.

LUCÍA LOREN

Madrid

Licenciada en Belas Artes pola Universidade Complutense de Madrid (1997), Lucía Loren obtivo varios premios que lle permitiron participar en proxectos de investigación artística, entre eles a bolsa Erasmus, “Accademia di Belle Arti” Bolonia, Italia  (1997); a  bolsa de convenios internacionais da Facultade de Artes, da Universidade Nacional de Tucumán, Arxentina (1999);  a bolsa do Ministerio de Asuntos Exteriores, “Accademia di Belle Arti”, Boloña, Italia, (2000); e o Premio Artes Plásticas, da Consellería de Cultura e Deportes da Comunidade de Madrid (2003). Nestes últimos anos as relacións de intercambio do ser humano coa contorna e coa paisaxe que se conforma son o tema principal de reflexión do seu traballo. Esta vinculación coa paisaxe inspirou as intervencións específicas que realizou en diversas contornas naturais: Reserva biológica Horcomolle, Tucumán (Arxentina); I poetti fanno la cittá, Boloña (Italia), Oltre il Giardino, San Mauro Pascoli (Italia), Parque de Esculturas Lomos de Oro, Villoslada de Cameros (A Rioxa); Arte en la tierra, Santa Lucía de Ocón (A Rioxa); El bosque hueco, Puebla de la Sierra (Madrid); Naturalmente artificial, Museo de Arte Contemporánea Esteban Vicente (Segovia); Un camino entre el arte y el medio rural, Valdemanco, Mancomunidade de Servizos Culturais (Madrid); “IV muestra de teatro de calle de la Sierra Norte”; ARTifariti, III Encuentros Internacionales de Arte en territorios liberados do Sáhara Occidental; Camino de las raíces, La Alberca (Salamanca). En todas estas intervencións utiliza os elementos da paisaxe para realizar pequenas variacións que reflexionan sobre o propio concepto de paisaxe cultural. En moitas ocasións o proceso de traballo convértese nun espazo aberto á participación da poboación local do lugar, o cal xera un intercambio de experiencias e coñecementos entre proceso artístico e a poboación rural.

Participou en numerosas exposicións colectivas, entre elas “Campo adentro. Arte, agriculturas & medio rural”, La Casa Encendida y Madialab (Madrid); Centro Cultural Montehermoso Kulturunea (Vitoria-Gasteiz); Museo de Arte Contemporánea Esteban Vicente (Segovia); Círculo de Belas Artes (Madrid); Centro Rioxano de Logroño (A Rioxa); Museo Provincial  de Belas Artes Timoteo Navarro de Tucumán (Arxentina); Palacio de La Mosquera (Arenas de San Pedro, Araba); miradoiro de Berzosa del Lozoya (Madrid); Centro de Artes Plásticas (As Palmas de Gran Canaria); “Tentaciones” en ESTAMPA Feira Internacional de Gravado Contemporáneo (Madrid); Xardín Botánico José Celestino Mutis (Bogotá, Colombia).

www.lucialoren.com

Actuación

Título: “Lagar”

Lucía Loren (Madrid)

Lugar: lagar de viño, barrio de Loureiro, Vide

Disciplina: escultura instalación, con cestería contemporánea e esgrafiado

Proxecto:

Esta proposta de intervención artística, deseñada especificamente para as ruínas dun lagar na parroquia de Vide (As Neves), propón unha reflexión sobre a paisaxe cultural dos viñedos. Dentro desta cultura ancestral, o lagar (cuxa etimoloxía provén de “lago”) ocupa un lugar central, xa que na súa cuba primitiva se depositan os froitos da vide para pisalos e extraer o líquido para o seu consumo. O potencial alegórico deste emprazamento como espazo para a transformación rescata o simbolismo deste sitio asociado a rituais de sacrificio (viño/cor sangue) e fecundidade (carácter froiteiro). A simboloxía da vide estivo presente en numerosas culturas, Mircea Eliade cita a deusa nai “Deusa Cepa da Vide”, fonte natural de creación natural. Por iso, este proxecto articúlase arredor da creación dunhas pezas escultóricas ovoidais tecidas con vimbio, repletas de pedras e bacelos no seu interior, que conforman refuxios de protección para os polinizadores e controladores de pragas naturais, que se ven gravemente afectados polo aumento dos tratamentos químicos nos cultivos de vide. Entre as pedras das paredes das ruínas do lagar, tamén quedan inseridas canas ocas pintadas con cores para atraer máis polinizadores. As técnicas tradicionais utilizadas vincúlanse coa cultura popular local, reivindicando o seu uso e a súa memoria. Entre elas atópanse o tecido de vimbio, que nos lembra aos cestos da vendima cos que se carrexaba a uva desde os campos ata o lagar, e o esgrafiado con morteiro de cal e pigmentos minerais dos revestimentos exteriores das construcións. Esta proposta realizouse grazas a un proceso participativo coa poboación local, que colaborou xenerosamente na realización da peza a partir dunha experiencia de cestería creativa e elaboración de refuxios para polinizadores. Tamén participou no proxecto a paisaxista e artesá Carol Carrot na realización do esgrafiado nas paredes do lagar e a bióloga Seyla Gil Barbeitos, no estudo da entomofauna e as plantas nutricias.

Veciñas e veciños participantes:

Digna Pedrosa Costa

Generosa Alonso Castro “Nosa”

Encarnita Alonso Castro

Mari Carmen Fernández Santos

Lucía Costa Rodríguez

Antonio González Durán

Antonio Alcántara Paz

Angustia Pedrosa Costa

Celeste Pedrosa Costa

Norberto Xeraldes

Natividad Durán Pedrosa “Nati”

Gabriel Durán Pedrosa

Juan Carlos Rodrigues Duran

Herminio Durán Vilanova

Nuria Ferreiro Amoedo

IVA VIANA

Viana do Castelo

Iva Viana naceu en Viana do Castelo en 1980. Graduouse en Belas Artes, na especialidade de Escultura, na Facultade de Belas Artes do Porto (Portugal).

Entre 2003 e 2004 pasou unha estancia na Academia de Belas Artes de Cracovia (Polonia), onde asistiu a clases de cerámica, pedra e tecnoloxía multimedia. En 2007 iniciou a súa actividade como técnica de escultura nunha empresa internacional, especializada en xesos ornamentais, e en 2009 realizou unhas prácticas co escultor Pierre Merlin, en Nîmes (Francia). Tamén estivo en Mozambique e no Brasil como parte dun programa de intercambio artístico. A súa carteira artística inclúe, entre outros, traballos específicos coma paneis de xeso e cerámica, creados para os hoteis Four Seasons, en Londres, e Shangri-La, en París.

Desde comezos de 2013 compaxina os seus traballos anteriores con proxectos persoais no seu propio obradoiro.

www.ivavianaescultura.com/en/

Actuación

Título: “A história do Carvalhal”

Iva Viana (Viana do Castelo)

Lugar: lavadoiro do barrio de Miranciños

Disciplina: escultura-instalación

Proxecto:

Durante o percorrido colectivo, Iva viuse fascinada por este lavadoiro. Interesáballe este lugar como punto de traballo colaborativo, especialmente das mulleres, e como os lavadoiros servían de espazos seguros onde estas se atopaban, falaban e compartían historias desde eses pequenos momentos de liberdade. Por outra banda, sabía que quería traballar coa folla de carballo a modo de homenaxe, partindo doutra historia que alí lle contaron: o ano pasado, cando os incendios asolaron parte deste territorio, a xente permanecía nas casas para preservalas e só saíu para protexer a Carballeira cando este lugar máxico se viu ameazado. Iva sentiuse impresionada co poder simbólico da Carballeira para provocar a forza e a unión dun pobo, e facer emerxer un sentimento de pertenza e de comunidade ao redor dun grupiño de árbores. Así, a súa proposta consiste, desde un enfoque feminista e como unha homenaxe á memoria do lugar e das mulleres, no recubrimento do teito interior do lavadoiro de “follas de carballo” na súa habitual forma de moldear e crear figuras.

As Lembranzas

As Lembranzas (Merchi, Vanessa e Paula) son tres mulleres dunha mesma familia; son voz, son terra, son tradición recibida dun matriarcado que sempre usou o canto e a música para evadir a dureza da vida ou simplemente transmitila; son forza, unidade e paixón. En 2019 sacan o seu primeiro traballo Gaëla, que as leva de xira por Suíza, Bélxica, Alemaña e Holanda. Fan música fusión folk e tradicional galega.

Bolboreta é o seu novo sinxelo, onde fusionan a música electrónica con ritmos tribais dos tambores de guerra xaponeses, os taiko, para destacar a batalla que se está a librar na canción. Neste novo traballo seguen a xogar coa polifonía sen esquecer a presenza da nosa terra coa intervención da pandeireta tradicional. Bolboreta pretende visibilizar a presión dunha sociedade indolente e discriminante sobre toda persoa que sexa diferente na súa maneira de ser ou existir. Ademais, resalta o valor e a forza das mulleres na superación de todas as trabas ás que se enfrontan a diario. Metamorfose resplandecente.